فیزیک و شطرنج – بخش اول

من در خیلی از کلاس ها به دانش آموزان می گویم، شطرنج و فیزیک در بسیاری از جنبه ها شبیه هم هستند. دانش آموزان ابتدا از شنیدن این موضوع تعجب می کنند اما بعد از شنیدن توضیحات، به شوخی می گویند: یعنی الان به جای خواندن فیزیک برویم و شطرنج یاد بگیریم؟!

جواب بسته به موقعیت می تواند مثبت یا منفی باشد اما پاسخ بهتر این است: باید فیزیک را به روش شطرنجی یاد بگیریم! برای توضیح بیشتر بیایید چند موقعیت مختلف را در حل یک مساله ی فیزیک و یک بازی شطرنج با هم مقایسه کنیم.

مشکلی که خیلی از دانش آموزان در فیزیک دارند این است که علی رغم بلد بودن فرمول ها نمیتوانند در سوالات از آن ها استفاده کنند، به عبارتی نمی توانند تشخیص دهند باید از کجا شروع کنند و از کدام فرمول کمک بگیرند!

خب مشکل مشابهی در بازی شطرنج هم وجود دارد، شما حرکت مهره ها را بلد هستید اما نمی دانید در هر موقعیت چکار باید بکنید. در شطرنج این مشکل اگرچه هرگز به طور کامل حل نمی شود اما راه حل های کمکی سرراستی دارد: 1- حل پازل و یادگیری تاکتیک ها 2- یادگیری استراتژی ها 3- آشنا شدن با الگوها 4- تقویت توان محاسبه

مهمترین چیز در یادگیری فیزیک هم همین موارد است: آشنا شدن با الگوها  و توانایی دیدن مراحل بعدی حل مساله. من همیشه به دانش آموزانم تاکید می کنم، به عنوان یک دبیر فیزیک عملا در دروس دبیرستانی، همانقدر اطلاعات دارم که یک دانش آموز دبیرستانی دارد و اطلاعات اضافی من مربوط به دانشگاه است که در حل سوالات مقطع دبیرستان عملا تاثیری ندارد و نمی تواند کمکی بکند. پس چرا من می توانم سوالات را حل کنم و دانش آموزان نمی توانند؟ به این سوال فکر کنید چون می تواند یک شبه روش مطالعه ی شما در درس فیزیک را متحول کند. در بخش بعدی سعی می کنیم برای آن پاسخی پیدا کنیم....